İklim Kanununun Şirketlere Etkisi

2025 Haziran ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülmeye başlanan ve 02/07/2025 tarihinde kabul edilen Türkiye İklim Kanunu, ülkemizin 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşması için kritik bir dönüm noktasıdır. Bu yasa, kamu ve özel sektörde faaliyet gösteren tüm şirketlerin çevresel etkilerini minimize etmelerini, karbon ayak izlerini yönetmelerini ve sürdürülebilirlik yükümlülüklerine uymalarını zorunlu kılmaktadır. Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren kanun, iklim değişikliğiyle mücadelede kapsamlı bir çerçeve sunmakta ve çeşitli yaptırımlar içermektedir.

Avrupa Birliği’nin iklim politikaları ve özellikle Avrupa Yeşil Mutabakatı (European Green Deal), Türkiye’nin İklim Kanunu’ndaki yükümlülüklerin şekillenmesinde önemli bir referans noktası olmuş, özellikle sınırda karbon düzenlemesi (CBAM) gibi uygulamalar bu yasa kapsamında uyum zorunluluğu getirmiştir.

Soru 1: İklim Kanunu nedir ve ne zaman yürürlüğe girdi?

Cevap: Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 2025 Haziran ayı itibarıyla kabul edilen İklim Kanunu, 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi doğrultusunda, kamu ve özel sektöre karbon azaltım ve sürdürülebilirlik yükümlülükleri getiren çerçeve bir yasadır. Yasa Resmî Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girmiştir.

Soru 2: Bu yasa özel sektörü nasıl etkiliyor?

Cevap: Kanun, başta enerji, sanayi, ulaştırma, tarım ve bina sektörlerinde faaliyet gösteren özel şirketlere yönelik ciddi sorumluluklar içermektedir:

• Kurumsal karbon ayak izi hesaplaması ve raporlaması zorunlu hale getiriliyor.
• Emisyon azaltım planlarının hazırlanması ve 2 yılda bir güncellenmesi gerekiyor.
• Yeşil finansmana erişim için sürdürülebilirlik raporu şartı getiriliyor.
• Çevre dostu üretim ve tedarik zinciri yönetimi artık teşvik değil, zorunluluk.

Soru 3: Yeni kanunla hangi belgeler zorunlu hale geliyor?

Cevap:

• Kurumsal Karbon Ayak İzi Raporu (ISO 14064)
• Sürdürülebilirlik Raporu (GRI, CDP uyumlu)
• İklim Riski Değerlendirme Dokümanı
• Yeşil Dönüşüm Uyum Planı

Bu belgelerin eksikliği durumunda denetimlerde uyarı, faaliyet durdurma ve para cezaları gündeme gelebilecek.

Soru 4: Uyumsuzluk durumunda ne tür cezalar öngörülüyor?

Cevap: Yeni İklim Kanunu çerçevesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından uygulanacak bazı ceza tutarları şunlardır:

• Karbon emisyon verisini beyan etmeyen şirketlere: 500.000 TL’ye kadar idari para cezası
• İklim Uyum Planı sunmayan sanayi tesislerine: 1.000.000 TL’ye kadar ceza
• Zorunlu raporlamaları yanıltıcı beyanla yapanlara: 2 yıl kamu ihalelerinden men
• Sertifikasız faaliyet gösteren enerji yoğun sektörlere: Faaliyet durdurma veya ruhsat iptali

Soru 5: Bu yükümlülüklerle nasıl başa çıkabiliriz?

Cevap: Tüm bu yükümlülükler ancak stratejik ve teknik bir planlamayla yönetilebilir. yesilsanayi.org danışmanlık ekibi, şirketlerin bu sürece uyum sağlaması için şu hizmetleri sunmaktadır:

• Emisyon ölçüm ve karbon ayak izi hesaplama
• Sürdürülebilirlik raporlaması hazırlanması (GRI/CDP/TCFD)
• Yeşil Dönüşüm Belgesi ve Sıfır Atık Sertifikası başvuru danışmanlığı
• İklim riski ve fırsat analizleri
• Yasal uyum denetimi ve ceza risk haritası oluşturma

Soru 6: Hemen ne yapmam gerekiyor?

Cevap:

1. Şirketinizin faaliyet gösterdiği sektör için zorunlu hale gelen belgeleri tespit edin.
2. Karbon ayak izinizi ölçümlemeye ve izlemeye başlayın.
3. Bir sürdürülebilirlik stratejisi ve eylem planı oluşturun.
4. Gecikmeden danışmanlık alarak uyum sürecini başlatın.

Etkilenen ve Etkilenmeyen Sektörler

Etkilenen Sektörler	Henüz Etkilenmeyen / Dolaylı Etkilenen Sektörler
Enerji Üretimi ve Dağıtımı	Yazılım ve Bilişim
Sanayi ve İmalat	Danışmanlık Hizmetleri
İnşaat ve Altyapı	Eğitim ve Kültür
Lojistik ve Ulaştırma	Finansal Hizmetler (dolaylı yükümlülüklerle etkilenir)
Tarım ve Gıda Üretimi	Sağlık Hizmetleri
Tekstil ve Deri Ürünleri	Turizm
Kimya ve Petrokimya	Medya ve Yayıncılık
Madencilik ve Metal Sanayi	Hukuk Büroları

Bu liste dinamik olup, gelecek düzenlemeler kapsamında genişlemesi beklenmektedir.

Detaylı bilgi ve başvuru için: https://www.yesilsanayi.org/iletisim/